Círokí Merr u Bizin

Círokí folklorí Kurdí,
dubare núsí be pítí Yekgirtú le layen Dílan Roshiní

Biznék u merrék legell yek dost bun. Bizneke be merrekey wit, “Ewe zistan hat, ba bo xoman xanuyék bikeyn, em zistaney tíya hell keyn.” Merre wití, “Min dúgí xom xosh bé le serma natirsim.” Bizneke xanuyékí bo xoy durist kird.

Zistan hat. Terr u túshí u befr u baran desí pé kird. Merreke hate lay bizneke, wití, “Le réy Xiwada jégam bikerewe; eger jégat keme jéy serim bikerewe, jéy dúgim mekerewe; yan jéy dúgim bikerewe, jéy serim mekerewe.” Bizneke bezeyí píya hat, jéy ser u níwey leshí kirdewe. Shewé le shewan gurgé merrekey firrand u royí. Bizneke le ser eme dergayékí bashí bo xanwekey durist kird.

Xwan te’ala lem xanweda cend bécúleyékey daye. Raburdiní zor bash bu; be rojh ecu bo lewerr, éwaran gwan pirr le shír egerrayewe. Ke ecuwe derewe minallekaní teme ekird ke le xoy zíyatir derga le kes nekenewe.

Tumez gurgékí heramzade cawí le bécwe bese zimanekaní bizne bédesellateke brrí bu. Bizne agay le Mehmúdí u zewad nebu. Rojhé le rojhan ke púre bizin le derewe bu, mam gurg be helí zaní cuwe ber dergakeyan. Derga kilíl u kullom, kira bu. Le dergay da. Karjholekan pirsíyan, “Ewe kaye?” Wití, “Tíffíle u Bíbíley daye, derga weken le daye, shírí spím le bin gwanaye, gíyay sewzim le bin danaye.” Bécúlekan le kuní dergawe ruwaníyan, té geyíshtin ke eme daykí xoyan níye, wityan, “Daíkí éme súr e.” Gurge cu xoy le qurre súrewe da u gerrayewe. Dísanewe le dergay da, wití, “Tíffíle u Bíbíley daye, derga we ken le daye; shírí spím le bin gwanaye, gíyay sewzim le bin danaye.” Karjholekan wityan, ” Daykí éme spíy e.” Gurge cu xoy le gle spíyewe da, gerrayewe ber dergakeyan. Wityan, “Daykí éme spíy e.” Gurge cu, xoy le xolle méshewe da, gerrayewe seryan. Jeké le karjholekan wití, “Be Xiwa, eme daykman e, ba dergakey lé bikeynewe.” We weha dergakeyan lé kirdewe. Gurge léyan cuwe jhúré. Bécúlekaní xuward u hate derewe. Bellam yeké le bécúlekan ke le hemúyan behúktir bu le gullbéney tenúra xoy shardbuwewe, le kellbey mam gurg rizgar bú bu.

Katé daykekeyan hatewe, temashay kird; dergake le ser pishte, bécwekaní díyar nín. Desí kird be qurr péwan. Ew bécwe ke xoy shardbuwewe desí kirde mil daykí we be giryanewe híkayetekey bo gerrayewe. Bizne hejhareke ney ezaní ké em ketney pé kirdiwe, wití, “Her kesé emey kirdibé ebé bigerrém bídozimewe bangí kem bo sherr legell kyrdin ke tolley lé bisénim.”

Hesta le pésha cuwe serbaní xanuy seg, desí kird be tepetep. Sege le xuwarewe wití, ” Xú, hú, hú! Ewe kéye, le ser ban teptepan eka; kase u kewckim pirr le xollan eka, le míwananim shermesar eka?” Bizneke wití, “Maa! Minim, minim, min minoke, dú shaxim péweye, béll bélloke, dú cawim péweye biz bizoke; ké xuwardúye Títí min, ké xuwardúye Bíbí min, béte sherr u jengí min.” Sege wití, “Min nemxuwarduwe Títí to, min nemxuwarduwe Bíbí to, nayeme sherr u jengí to.” Lewéwe bizineke cuwe baní xanuy ceqell, dísanewe desí kird be tepetep. Ceqell le jhúrewe wití, ” Íw!l íw! íw!

Ewe kéye, teptepan eka, kase u kewckim pirr le xollan eka, le míwananim shermesar eka?” Bizin wití, “Minim, minim, min minoke dú cawim péweye, biz bizoke, dú shaxim péweye, béll bélloke; ké xuwardúye Títí min, ké xuwardúye Bíbí min, béte sherr u jengí min.” CeqeIl wití, “Min nemxuwarduwe Títí to, min nemxuwarduwe Bíbí to; nayeme sherr u jengí to.”

Lewéwe cuwe ser baní gurg, desí kird be tepetep. Gurgeke le xuwarewe wití, ” Hú, hú, hú! Ewe kéye, teptepan eka, kase u kewckim pir le xollan eka, le míwananim shermesar eka?” BizÍcke wití, “Minim, minim, min minoke, dú shaxim péweye, béll bélloke, dú cawim péweye, biz bizoke; ké xuwardúye Títí min, ké xuwardúye Bíbí min, béte sherr u jengí min?” Gurgeke wití, “Min xuwardúme Títí to, min xuwardúme Bíbí to, déme sheré u jengí to.”

Hestan cune lay qazí. Gurgeke le gell xoya be díyarí hemaneyékí héna bu; prrí kirdibu le fú; derkekey tund bestibu, bellam le pésha denke nokíshí té hawíshtibu. Hemaney le ber dem qazída da na, wití, “Qazí gíyan, em díyaríye tútní Shawire henawmete xizmetit.” Biznekesh kase mastékí ke le shírí xoí durist kirdvbu be destewera girtibu.

Xallo qazí, cunke díyarí gurgekey la xoshtir bu, be xizmetkarekey wit, “A bíkerewe temashayékí bikem.” Xizmetkareke le ber demí qazí da, derkí hemanekey kirdewe, denkenok der perrí, day le cawí qazí, cawékí kiwér kird. Desubird púre bizin kasekey birde péshewe. Ke qazí emustékí le masteke da cawí ca buwewe. Emja qazí le ber xoy ewe wití, “Ey gurgí zollek shert bé em daxet pé birréjhim.”

Fermúy meydan rék xen bo sherr, we nardí dú shaxí asin u dú shaxí lbadyan bo héna. Shaxe lbadekaní kird be ser gurgekewe, kífe asnínekaní kird be shaxekaní biznekeda. Emja henanye meydan, u wití, “De bijengin.” Gurg u bizin destyan kird be sherre qoc.

Mam gurg le pésha qocékí da le bizineke, shaxekaní nushtayewe. Ke bizineke qocékí da le wirgí gurgeke drrí. Karjholekan hatne derewe. Daykyan desí kird be Iéstneweyan, we léy pirsín, “Rollo, lekuy bun?” Wityan, “Le malí xallman danúleman exuward.” Wití, “Ey beshí min!” Hemú be dengé wityan, “Kirdme koshim, koshim súta; kirdme desim, desim súta; kirdme demim, demim súta.” Wití, “Rolley daykíne, ya Xiwa, be xér bénewe.”

Herwa be yektir shad bunewe; minísh hatmewe, hícyan nedamé.