چرا دو حرف /ل/ برای لام پر مخرج و دو /ر/ حرف برای رای غلیظ متاکد، به جای یگانه حرف جداگانه‌ای برای هرکدام، برای مثال با استفاده از نشانه‌های تفکیک کننده که در بالا و یا پایین حروف قرار می‌گیرند، در نظر گرفته شده؟

چرا دو حرف /ل/ برای لام پر مخرج و دو /ر/ حرف برای رای غلیظ متاکد، به جای یگانه حرف جداگانه‌ای برای هرکدام، برای مثال با استفاده از نشانه‌های تفکیک کننده که در بالا و یا پایین حروف قرار می‌گیرند، در نظر گرفته شده؟

 

فرهنگستان مجازی زبان کردی این راه‌حلها را، که توسط کاربران  کرد زبان به طور گسترده‌ای بر روی اینترنت به کار برده می‌شوند، برای نخستین بار در تاریخ شیوه نگارش زبان کردی بر اساس برخی از مشخصه‌های زبان کردی  پیشنهاد کرده است.  در زیر لیستی از استدلالهای تاییدكننده این انتخاب مشاهده می‌گردد:

  1.  امروزه زبان کردی، زبانی با چندین لهجه و چهار سیستم نوشتاری مختلف می‌باشد. گسترده‌ترین لهجهء زبان کردی یعنی کردی شمالی فاقد هردو حرف لام پر مخرج و  رای غلیظ می‌باشد. 
  2.  هر نشانهء تفکیک‌کننده‌ای که در مورد  این  دو حرف به کار رود،  به این معناست که نویسه باید به طور درست  در کلمات تلفظ شود. 
 3.   استاندارد بین‌المللی پایه برای نوشتن بر روی اینترنت، ISO-8859-1 می‌باشد که از نشانه‌های تفکیک‌کننده بر روی این حروف پشتیبانی نمی‌کند. 
  4.  بسیاری از کرد زبانان هنوز بدون محل اقامت مشخصی در سرتاسر جهان پراکنده هستند، و از طریق سیستم عاملهای مختلف و زبانهای مختلف به اینترنت دسترسی دارد. 
  5.  سیستم  پست‌الکترونیکی به صورت پیش‌فرض از استاندارد ISO-8859-1 استفاده می‌کند، که فاقد نشانه‌های تفکیک‌کننده برای لام پر مخرج و رای غلیظ می باشد. 
  6.  زبان کردی هنوز هیچ کد نوشتاری موردقبول بین‌المللی و تنظیم صفحه‌کلید مشخصی ندارد. 
 7.   اکٽریت کرد زبانان خواندن و نوشتن به زبان کردی را نمی‌دانند.

برای رفع این مشکلات و در اختیار گذاشتن یک کاربری نامحدود از اینترنت و ئای تی IT  نوظهور، سیستم نوشتاری فراگیر کردی می‌باید  توجه همگانی را بیشتر جلب کند. سیستم الفبای فراگیر کردی حاوی عمومی‌ترین کلیدهای استاندارد  تنظیم صفحه کلیدبر اساس معیارهای  بین‌المللی می‌باشد.  ایجاد هر حرف جداگانه‌ای به معنای اصلاح تنظیم صفحه کلید برای ورود نویسهء تازه می‌باشد که تنها مورد استفاده محلی و نه گسترده خواهد داشت.

استفاده از دو حرف ال انگلیسی “ll”  به جای لام پر مخرج و دو حرف آر”r”  به جای رای غلیظ می‌تواند به تلفظ صحیح کلماتی که به طور گسترده مورد پذیرش تمام لهجه‌ها قرار می‌گیرند، اما قابل ادا شدن به شیوه‌های محلی مختلف توسط  سخن گویان مربوطه نمی‌باشند، کمک نماید. این کار همچنین باعث جلوگیری از _تفاوت معنایی ( _ Homonymکلماتی که دارای تلفظ مشابه و معناهای مختلف می باشند) لغات و کاهش کلمات هم‌آوا  (Homophone  کلماتی که دارای صداهایی همانند یکدیگر و معناهای متفاوت هستند)، می‌گردد. با کدگذاری سیستم نوشتاری کردی به ترتیبی که از ISO-8859-1  پیروی نماید، زبان کردی عضوی از سیستم استاندارد نوشتاری  شناخته شده بین‌المللی  و گسترده جهان خواهد گردید.

جالب است که بدانیم قواعد دستورزبانی در مورد رای غلیظ در زبان اسپانیولی دقیقا مانند زبان کردی می‌باشد.  رای پرمخرج در زبان اسپانیولی مانند سیستم نوشتاری فراگیر کردی نوشته و تلفظ می‌گردد. به هیچ عنوان، نیازی نیست که حرف راء در آغاز کلمات به صورت مشدد “rr” نوشته شود، چرا که این دوباره‌نویسی تنها برای جایگزینی غیر از ابتدای کلمات در نظر گرفته شده. کلیه کلمات کردی و اسپانیایی که با حرف راء آغاز می‌شوند، همواره بصورت رای پرمخرج ادا می‌شوند.

اما در مورد لام پرمخرج، قواعد دستور زبان نشانگر این هستند که لام پرمخرج در آغاز هیچ کلمهء کردی قرار نمی‌گیرد، لذا این دوباره‌نویسی حرف ال تنها برای جایگزینی غیرآغازین در کلمات می‌باشد.

برگردان از انگلیسی به پارسی : گوان مارونسی

Comments are closed.