این الفبا که الفبای رومی نیز خوانده می شود، رایجترین سیستم الفبا در جهان است. این الفبا استاندارد نوشتن به زبان انگلیسی و اغلب دیگر زبانهای اروپایی نیز میباشد. این الفبا شکل توسعه داده شدهای از الفبای اتروسکان (الفبای وابسته به سرزمین اتروریا از نواحی قدیم ایتالیا، برای اطلاعات بیشتر به زبان انگلیسی میتوانید به این صفحه مراجعه فرمایید) در سده ششصد قبل از میلاد میباشد. ریشههای الفبای لاتینی را میتوان در الفبای اتروسکان، یونانی، و دستنوشته های فنیقی تا الفبای سامی شمالی كه در خاورمیانه در سده یک هزار و صد قبل ازمیلاد استفاده میشده، جستجو كرد. اولین دستنوشته های لاتین بر روی یک سنجاق سینه طلایی متعلق به قرن هفتم قبل از میلاد که Praeneste Fibula نامیده میشود، مشاهده شدهاند كه در روی ان خوانده می شوند: “MANIOS MED FHEFHAKED NUMASIOI” به معنی اینکه “مانیوس مرا برای نومریوس ساخت”. نه چندان بعد از این تاریخ یک کتیبهء عمودی بر روی یک ستون کوچک در محل اجتماعات روم، و دستونشته های موسوم به Duenos بر روی یک گلدان که در Quirinal ( تپه ای در روم) قرار دارد و احتمالا به سده ششصد قبل از میلاد برمیگردد، یافت شدهاند. هر چند کارشناسان در مورد تاریخ این اشیاء اختلاف نظر دارند، اما بطور عام این دستنوشتهها قدیمی ترین نمونه نسخههای موجود الفبای لاتین مفروض شده اند، ( لطفا صفحهء مربوط به سیر تکامل الفباء را مشاهده کنید ).
الفبای سامی اولین سیستم الفبای کاملا پیشرفته می باشد، ( لطفا به صفحهء دستنوشته های باستانی مراجعه فرمایید). این سیستم حداقل به سده یازدهم قبل از میلاد در سوریه برمیگردد و احتمالا، مستقیم و یا غیر مستقیم، نیای تمام متون الفبایی بعدی میباشد، به استثنای احتمالی متونی که به عنوان سامی جنوبی دسته بندی شدهاند (برای نمونه، اتیوپیایی و سبایی). ظاهرا بنابه سیستمهای قدیمیتر نوشتن که در متون کنعانی و سینایی (مشاهده شده بر روی سنگهایی در شبه جزیره سینا) دیده شده، الفبای سامی شمالی باعث ترقی الفباهای آرامی و فنیقی گردیده است. این الفباها بنوبه خود موجبات پیشرفت الفباهای هندی، سامی، و اروپایی را فراهم آوردهاند. الفبای سامی شمالی بیست و دو حرف داشته، که تمامشان نمایشگر حروف صامت بودهاند، و همچنین از راست به چپ نوشته میشدهاند که این خود از مشخصههای اغلب الفباهای سامی بعدی میباشد (به طور مثال، عبری و عربی).
Copyright © Kurdish Academy of Language all rights reserved