Hesení Qazí
Maweyeke berréz Muhsín Juwamér le ber bocúní zimaníman u leserkirdinewey fireceshnétí zimaní le komellgey Kurdistan, berbíngí be min u héndék le dostanim girtúwe u le híc xoy lé kirdúyne firoshyarí "Kurdayetí " u gizírí " zimaní dayegewre"! jarék be lékollínewe u lékdanewey pisht bestú be tíorí u bellgey hashahellnegir dellé "ka" le " púsh" bijhardin", saték nasandinekaní komellnasíy zimaní be " féll" u ferej le qellem deda, lew duwayíyaneshda xoy dekate qise wéjhí min u ferman derdeka " bawerrim be hící Kurd" níye u, her ewesh na demkate nimúney ew bé bawerríye.
Hesení Qazí
Maweyeke berréz Muhsín Juwamér le ber bocúní zimaníman u leserkirdinewey fireceshnétí zimaní le komellgey Kurdistan, berbíngí be min u héndék le dostanim girtúwe u le híc xoy lé kirdúyne firoshyarí "Kurdayetí " u gizírí " zimaní dayegewre"! jarék be lékollínewe u lékdanewey pisht bestú be tíorí u bellgey hashahellnegir dellé "ka" le " púsh" bijhardin", saték nasandinekaní komellnasíy zimaní be " féll" u ferej le qellem deda, lew duwayíyaneshda xoy dekate qise wéjhí min u ferman derdeka " bawerrim be hící Kurd" níye u, her ewesh na demkate nimúney ew bé bawerríye.
Emin lew bareyewe dawerí bejédéllim bo xwénerewan u tenya dawxuwazíyekm léy heye ewísh wullamdanewey ew pirsíyaraney xuwareweye be A, BA, yan NA, her ewende.
- Gelo shéwezarék/zimanék be néwí Kurdíy serú/ Kirmanjí heye yan na?
- Gelo nawceyek , shéwezarék/zimanék be néwí Hewraman , Hewramí/ Goraní heye yan na?
- Gelo le Kurdistaní Tirkíye le cend mellbendí jíyawaz be shéwezarék/zimanék qise dekiré, ke le Kirmanjí jíyawaze yan na?
- Gelo le Kirmashan, ílam, Xaneqí u Bedre u Jesan shéwezarék/ zimanék heye ke jíyawaze le zimaní "daye gewre" u yan na?
- Gelo deqe kilasíke edibíye Kurdíyekan bew shéwezare/zimane nín ke le pintí 1 da destiníshan kirawe?
- Gelo deqí edebí be shéwezar/zimaní Hewramí/goraní péshíney méjhúy [ke eme xoy le xoyda hích nadirkéné] le deqekaní shéwezar/zimaní "dayegewre" kontir níye?
- Gelo hézékí ban destellatí miro heye bituwané shéwezarék/zimanék le serawerdí taqe jugrafíyayek da berteng u qetís bika?
- Gelo yekem rojhnamey "Kurdí" be shéwezar/zimaní Kirmanjí billaw nekirawetewe?
- Gelo shéwezar/zimaní pérroyaní "Shahí Nexishbend" be rérrewe jíyawazekanyanewe Kirmanjí Serú, Hewramí /Goraní nebúwe u níye ?
- Gelo "Sherefxani Bidlisi "," Shéx Se’íd", "Seyd Riza", "’Elí Shér" , " Duktur Fuwadí Jubiranlí" , " Ehsan Núrí pasha" ," Se’íd Qirmzí Topiraq", " Nejmedín Boyokkaya", " Me’súm Qorqmaz" , "’Ebiduselam Barzaní" , "Shéx Ehmedí Barzaní", " Mela Mistefay Barzaní ", " Shéx ‘Usmaní Bíyare", " Jeladet ‘Alí Bedirxan ", " Kamiran ‘Alí Bedirxan ", " ‘Usman Sebirí", " Jigerxwén " , "Qedirí Jan", " ‘Errebé Shemo", " Qenaté Kurdo", " Jasmé Jelíl " , " ‘Ezet ‘Ebidul’ezíz", " Mírhaj Ehmed Akireyí" , " Sadq Behaedín ", " Hemze ‘Ebidwilla " , " Salih Yusifí ", " Mihemed ‘Arifé Jizírí " , "Biraymí Nadirí" ," Duktur Je’ferí Rehmaní", "Leyla Qasim ", " Azad Hewramí", " ‘Elí Kashfipúr" u ké u ké zimaní zigmakíyan Soraní búwe ?
- Gelo hewellín télévízíoní mangíley Kurdí be Kirmanjí destí be calakí nekirdúwe?
- Gelo ew shéwezar/ zimaney ke ta éstash be tewawí qedexey le ser la necúwe Kirmanjí níye?
- Gelo díwaní Mewlewí Tawgozí be Hewramí nenúsirawe ?
- Gelo ew kurte círok/ romananey be zimane Urúpayíyekan wergérrdirawin zorbeyan be Kirmanjí nín ?
- Gelo dezaní " shuwaní Kurd" yekem romaní Kurdí ‘Errebé Shemo be Kirmanjí núsíwye ?
- Gelo agat léye romaní " Tifengekey Bawkim ", le núsíní Hiner Selím sínemakar u núserí xellkí Akréyí mellbendí Badínan lew cend salley duwayída be zíyatir le bíst zimaní dinya wergérrdirawe u le cendín rojhname u gowarí benéwbangí jíhanída pédacúnewey le ser núsirawe?
- Gelo zorbey ew kitéb u namílkaney le Swéd billaw búnetewe be Kirmanjí nín ?
- Gelo Mihemed Uzún u Medení Ferho romanekaní xoyan be Kirmanjí ne núsíwe?
- Gelo shéwezar/ zimaní Ezedíyan Kirmanjí níye?
- Gelo mamosta Selahedín Muhemed Behaedín nukúllí le zimaní zigmakí xoy deka?
- Gelo Kurdí ewto hen ke bo núsíní zimaní Kurdí elfupétkey Romí [ Latíní] bekarbihénin?
- Gelo Jeladet ‘Alí Bedirxan u Kamiran ‘Alí Bedirxan cendín réziman u qamúsyan be Kirmanjí danenawe ?
- Gelo " ‘Elí Eshrefí Derwéshíyan", be Kurdíy Kelurrí nanúsé?
- Gelo " Shehramí Nazrí", be Kurdíy Kelurrí u be zimaní Ehlí Heq naciré?
- Gelo jhimareyekí zor ferheng u qamús be shéwezar/ zimaní Kirmanjí girdewekoyí nekirawin u billaw nekirawinetewe?
- Gelo Hejharí Mukiríyaní díwaní Melayé Jizírí u Mem u Zíní Ehmedé Xaní be Soraní léknedawetewe?
- Gelo zorbey néwerokí govarí "Hawar" be Kirmanjí níye?
- Gelo em rojhname u hewtename u manganeyaney xuwarewe ke ésta le Kurdistaní ‘Eraq derdecn be Kirmanjí billaw nabinewe: Evrro, Behdínan, Rasan … ?
- Gelo le hemú ew sherh u lékdanewaney wa sebaret be zimaní Kurdí be zor zimanan billaw búnetewe bas lewe nakré Kurdan cendín " lehjey edebí" yan heye?
- Gelo agat léye le sallí 2004we ta ésta " éketíya Nivíserén Kurd – Duhok" 146 kitébyan be shéwezar/zimaní Kirmanjí billaw kirdúwetewe
- Gelo ew zinjíre kitébey mindallan ke le wullatí Swéd wergérrdirawinete ser shéwezar/zimaní Dimilkí be Kurdí adenéy ?
- Gelo héndék lew rojhname u hewtúnamaney le Silémaní u Hewlér cap u billaw dekirénewe héndék le babetekanyan be Kurdíy Badíní níye ?
- Gelo le sharí Yoteborí katék Kurdék réy le dayíre resmíyekan bikewé be péyí ewey be ci shéwezarék / zimanék bidwé dílmanjí lo nahénin?
- Gelo Díyar Dérsímí ke dezanim dengít zor pé xoshe be Kirmanjí nacirré?
- Gelo shéwey hellperrkéy Badínan u berí Soran u Baban wek yek waye?
- Gelo Kurdí Kela Maké u Pishtkú wekú yekitr dedwén?
- Gelo ew zimaney cuwar deng u níshanekaní le núsín da le Tirkíye qedexeye u xellkí le ser degíré zimaní " dayegewre" ye?
- Gelo ewaney be hezaran derrijhéne gorrepan u kollanan u dellén " ídí bese" u daway perwerde u be resmí nasíní zimaní xoyan deken. Ew shéwezare/zimaney deyanewé be resmí didaní péda bihéndiré Kirmanjí u Dimilkí níye?
- Gelo jenabt síyasetékit bístúwe be néwí " zimankujhí" ke besallaní diréjh le ser beshékí gewre le netewey Kurd taqí kirawetewe?
- Gelo eger síyasetí " zimankujhí" le layen xeyrí Kurd u Kurdewe xoy peyrrew bikré híc jíyawazíyan denaw da debíní?
- Gelo zimaní ‘Errebí be efzelí zimaní Kurdí dezaní?
- Gelo " Leyla Qasim" we Feylí neduwawe?
- Gelo ziman le kollekekaní naséne ( nasname) y Kurdí ye?
- Eger wullamt aye, gelo ew Kurdaney xoyan wek Kurd hest pédeken , bellam shéwezarí "dayegewre", nazanin Kurdin yan na?
- Gelo dasepandiní "shéwezarék" be ser ewanídída eger axéweraní " ewanídí" be dill u daw neypejhrénin be péy pirénsípí exlaqí , zanstí u binemakaní mafí miro rewaye?
- Gelo dekiré Kurd tené be shéwezar/ zimanék binúsn?
- Eger wullamt aye, ey ew be hezaran kitéb u núsrawey be shéwezar/zimaní bé le" dayegewre" cap kirawin debé kobikrénewe u le réwrrsémí " sútmane kitéb" da le néw bibirdirén?
- Renge wullamt nabé, eger wabé nukúlí lé kirdinyan narrewa níye?
- Gelo , agat léye zorbey télévízíone mangíle Kurdíyekan be Kirmanjí u Soraní dengúbas u bername billaw dekenewe?
- Gelo dezaní ew shéwezarey le Badínan qisey pé dekré u péy denúsré diréjhey shéwezarí Jizírí – Botí ye?
Wabizanim wullamí ew geloyane yan "a" u " ba" n , yan " na " ja berrézt be her barék da wullam bideyewe feriq naka, cunkú akamí zor ashikra lem téste derdekewé, ewísh eweye ésta Kurd zíyad le yek standardí núsínyan heye u ewesh hénde ashikra u bedereweye ídí shérurréwí hénanewey zíyatirí nawé.
Ewey giríng bé dozínewey careseríyekí ínsaníye bo késhey zimaní le Kurdistaní ‘Eraq u damezrandiní sístimékí perwerdey ewto ke jéyí axéweraní hemú shéwezarekan bikatewe bo ewey hemwan be í xoyaní bizanin.
Sercawe: Webnúsí Ruwange